Çizgilerle Anlatılan Hikâyeler...
Sekizinci sanat olarak da ifade edilen çizgi romanlar, görsel sanatın gücünü metinle bir araya getirerek her yaştan okur için keyifli bir okuma deneyimi sunuyor. Hem gözlere hem de zihinlere hitap eden kitaplar, Teksas, Tommiks, Zagor, Tenten veya Marvel gibi serilerin sadece macera ya da fantastik temalı hikâyelerle sınırlı değil; kent yaşamı, sürdürülebilirlik, gastronomi ve sanatçı biyografileri gibi derinlemesine konulara da yer veriyor. Çizgi roman dünyasında kentlerin mimari detaylarını ve sosyal yapılarını gözler önüne seren, sürdürülebilirlik üzerinden çevresel sorunlar ve çözümler hakkında derinlemesine düşünmemizi amaçlayan, yemek kültürünü ve gastronomi dünyasını sanatsal bir yaklaşımla ele alarak lezzetlerin ve tariflerin ardındaki hikâyeleri keşfetmemize olanak sağlayan, sanatçıların ilham verici yaşam öykülerini anlatan birçok kitap mevcut.
İşte bu renkli görsel dünyanın kapılarını aralayarak kent yaşamını, sürdürülebilirlik kavramını, farklı kültürlerin mutfaklarını ve sanatçıların yaşam öykülerini keşfetmek isteyenler için öne çıkan çizgi romanları sizler için seçtik:
Gastronominin Kalbine Yolculuk
 |
|
Büyük Şefler
Fanny Briant, Emmanuelle Delacomptée, Christian Regouby’nin birlikte hazırladığı Büyük Şefler (Sacrés Chefs), gastronomiye önyargıyla yaklaşan genç bir gazeteci adayının gözünden sofra ve yemek kültürüne dair değişen bakış açısını ele alıyor. Damla Kellecioğlu’nun Türkçe çevirisiyle Desen’den çıkan grafik roman, okurları Fransa’nın en büyük mutfaklarında baş döndürücü bir gezintiye çıkarıyor.
“Mutfak bir ruh hâlidir, dünyayla ve hayatla ilişki kurmaktır.”
Kitabın konusundan bahsedersek; savaş muhabiri olmak isteyen Guillaume, dünyada yaşanan haksızlıkları ve eylemleri haber yapmak istemektedir. Yemek eleştirmeni büyükbabasının mesleğini küçümseyen Guillaume, onun ömrü boyunca zahmetsiz bir iş yaptığını, bedavadan restoranlara gittiğini ve keyif yaptığı ile ilgili düşüncelerini söyler. Bunun üzerine büyükbabası Guillaume, kendi çalıştığı dergide torununa stajyerlik teklif eder ve “Büyük Şeflerin Sanatı” isimli bir özel yazı dizisi hazırlamasını ister. Geçici bir süreliğine bu teklifi kabul eden Guillaume, Fransa’nın dünyaca ünlü 8 şefinin yanına doğru bir yolculuğa çıkar. Tarhun otu ile biberiye arasındaki farkı bilmeyen Guillaume’un nasıl yemek eleştirmeni olacağı ise okur için bir merak unsuru oluşturuyor.
 |
|
Bir Şef Gibi
Benoît Peeters’ın yazdığı, Damla Kellecioğlu’nun Türkçeleştirdiği Bir Şef Gibi, yemek kültürünün ve alışkanlıklarının hızla değişip dönüştüğü bir dönemde kariyerini inşa etme mücadelesi veren bir aşçının portresini çiziyor. Çocukluğundan beri yemek yapmaya ilgi duyan Benoît Peeters'ın kendi yaşamına dayanan grafik roman, gastronomi ve mutfak sanatlarının yarım asırlık dönüşümünü edebiyat, felsefe ve sosyolojiden beslenerek ele alıyor.
“Başlangıç olarak sebzeli ve Sauternes şaraplı ıstakoza,
Ana yemek için trüf mantarlı, tereyağı soslu kaz ciğeri haşlamasına,
Ve tatlı olarak da ahududulu sufleye ne dersiniz?
Üstün nefasetteki bu menü kulağa hoş gelmiyor mu?
Peki, bir araya gelmesi pek de mümkün olmayan bu tatların mimarları kimler?”
Troisgros'dan El Bulli'nin son akşam yemeğine kadar dünyanın önemli restoranlarına, “devrimsel” mutfak akımlarına, ezber bozan şeflere ve yemek sunumlarına göndermelerde bulunan kitap, renkli anekdotlarla anlatısını güçlendiriyor. Mutfak olarak tanımladığımız şeyin gerçekte ne olup olmadığına dair okuru sorgulamaya iten kitap; çizer Aurélia Aurita'nın iştah kabartıcı desenleri eşliğinde 70'lerden günümüze Avrupa'nın toplumsal, kültürel ve siyasi bir panoramasını da ortaya koyuyor.
Sanat Dünyasının Duayen İsimleri
 |
|
Leonard Cohen: Teldeki Kuş
Müzik tarihinin karizmatik seslerinden Leonard Cohen’in hayatı, Philippe Girard tarafından çizgi romana uyarlandı. Sanatçının inişler ve çıkışlarla dolu yaşam öyküsüne tanıklık ettiğimiz Leonard Cohen: Teldeki Kuş isimli grafik roman, Cohen’in müzik dünyasının önde gelen isimleriyle karşılaşmalarına, yaşamındaki önemli anlara ve dönüm noktalarına yer veriyor.
 |
Yazar: David Foenkinos |
Lennon
Rock müzik tarihinin efsanevi gruplarından The Beatles ve John Lennon’ın bilinmeyen yönlerini öykü edinen Lennon, David Foenkinos’un kaleminden anlatılıyor. Lennon’ın Yoko Ono ve çocuklarıyla ilişkilerinden solo kariyerine, New York’ta yaşadığı yıllardan ölümüne dek geçen sürece dair pek çok detaya yer veren grafik romanda, okurlar Lennon’ın psikoloğuna anlattığı sırlara ortak oluyor.
 |
|
Kusama: “Takıntılar, Aşklar ve Sanat”
Elisa Macellari’nin kaleme aldığı, İlknur Akman Erk’in Türkçeleştirdiği Kusama: Takıntılar, Aşklar ve Sanat biyografik çizgi romanı, Japonyalı ressam Yayoi Kusama’nın hayatına dair önemli ayrıntıları ele alıyor. Sanatçının kendi otobiyografisi Infinity Net: My Autobiography ile Kusama: Infinity belgeselinden yola çıkan grafik roman, Kusama’nın sanatını etkileyen tüm süreçleri okurlarla paylaşıyor.
“Sanatım sadece benim görebildiğim sanrılardan geliyor.
Beni rahatsız eden yanılsamaları ve takıntılı görüntüleri heykellere ve resimlere çeviriyorum.”
Küçük yaşlardan itibaren sıklıkla gördüğü puantiyeli halüsinasyonlar vesilesiyle resimle hayata tutunan Yayoi Kusama’nın Japonya’dan Amerika’ya gidişi, Amerika’da yeniden kendini bulması ve uluslararası anlamda bir ün yakalaması gibi konular çizimler eşliğinde anlatılıyor.
 |
Yazar: José Lenzini |
Camus
José Lenzini’nin kaleme aldığı, Zeynep Mertoğlu’nun Türkçe çevirisini yaptığı Camus, Fransalı yazar Albert Camus’nün yaşamının izlerini sürüyor. Cezayir’deki doğumundan çocukluğuna, yazarlık kariyerinden edebi ve siyasi, özellikle de Cezayir’in bağımsızlık yanlıları lehine yürüttüğü mücadelelere, 1957’de aldığı Nobel Ödülü’nden 1960 yılında Yonne karayolu üzerindeki ölümüne dek uzanan biyografi, Camus’nün insani yönünü, kırılganlıklarını, kuşkularını annesi üzerinden keşfetme olanağı sunuyor.
 |
Yazar: Anne Martinetti, Guillaume Lebeau |
Agatha: Agatha Christie'nin Gerçek Hayatı
Anne Martinetti ve Guillaume Lebeau’nun kaleme aldığı, Alexandre Franc’in çizerliğini yaptığı Agatha: Agatha Christie'nin Gerçek Hayatı, suç ve cinayet roman türünün öne çıkan isimlerinden Agatha Christie’nin hayatını konu ediyor. Christie'nin İngiltere’deki çocukluk yıllarından, İstanbul’a ve Mezopotamya’ya uzanan yıllarına kadar izini süren grafik romanda yazar; seyahat eden, uçan, sörf yapan, özgür ruhlu ve modern bir kadın olarak tanıtılıyor.
Mekân ve Kentler
 |
Derleyen: Umut Şumnu |
Çizgilerle Türkiye’de Modern İç Mekân
b. kitap’tan çıkan Çizgilerle Türkiye’de Modern İç Mekân, modern iç mekânın Türkiye bağlamındaki serüvenini kurumlar, yapılar, aktörler, temsiller ve nesneler üzerinden belgelemeyi amaçlıyor.
“Nedir modern iç mekân? Modern iç mekân içinde yaşanılan bir makine mi? İçle dış arasındaki sınırların eridiği, içeride olsam da bana dışarının yabancılaştırıcı ve anonimleştirici ortamından kaçarak sığındığım ve kendimi bulduğum bir yer mi?”
Tarihsel kapsamı, Geç Osmanlı döneminde Sanayi-i Nefise Mektebi’nde Dâhili Tezyinat Bölümü’nün açılmasından 1976 yılında TMMOB İçmimarlar Odası’nın kurulmasına kadar olan dönemi kapsayan kitapta, Hande Atmaca, Gülnur Ballice, Efsun Ekenyazıcı Güney, Deniz Hasırcı, Deniz Avcı Hosanlı, Ebru Karabağ, Hande Tulum Okur, Selim Sertel Öztürk, Gökçeçiçek Savaşır, Melis Örnekoğlu Selçuk, Umut Şumnu, Güliz Öktem Taşdemir ve Zeynep Tuna Ultav’ın yazılarına Ahmet Aslan’ın her bir yazı için yaptığı çizimler eşlik ediyor.
 |
Yazarlar: Cem Dedekargınoğlu, Onur Kutluoğlu, Umut Şumnu |
Ankara Palas’ın Merdivenleri
Cem Dedekargınoğlu ve Umut Şumnu’nun senaryosunu yazdığı, Onur Kutluoğlu’nun resimlediği Ankara Palas’ın Merdivenleri, mimar Kemaleddin tarafından tasarlanan Ankara Palas’a odaklanıyor. Kitapta, 70’li yılların sonunda genç bir akademisyenin tren yolculuğu sırasında tanıştığı bir kişiyle sohbeti üzerinden, Mimar Kemaleddin’in hareketli yaşam öyküsü ve Ankara Palas’ın yapım süreci anlatılıyor.
 |
Yazarlar: Onur Kutluoğlu, Umut Şumnu |
Opera’nın Hayaleti
Hikayesini Onur Kutluoğlu ve Umut Şumnu’nun birlikte yazdığı Opera’nın Hayaleti adlı grafik roman, Türkiye’de modern mimarlık tarih yazımında önemli bir yeri olan Şevki Balmumcu’nun Sergi Evi yapısının Paul Bonatz tarafından Opera Binası’na dönüştürülmesine odaklanıyor. Türkiye mimarlık tarihinde 1930’lardan 1940’lara geçişin anlatımında sıkça kullanılan bu örnek, dönemin çelişkili atmosferini aktarabilme ve bu hikâyenin daha çok insanla buluşmasını amaçlıyor.
 |
Yazar: Lucas Harari |
Dağın Kalbi
Lucas Harari’nin kaleme aldığı, Tolga Üyken’in Türkçeleştirdiği Dağın Kalbi isimli grafik roman, mimarisi ve gizemiyle dikkat çeken Vals Kaplıcaları’na odaklanıyor.
“Taşlar dilsizdir; öyle değil mi?”
Parisli genç mimarlık öğrencisi Pierre, İsviçre’de bir dağın kalbinde bulunan Vals Kaplıcaları üzerine akademik bir çalışma yapar. Araştırması için İsviçre’ye doğru tren yolculuğuna çıkan Pierre, pencereden vagonun içine giren gizemli kuvarsit taşı sonucu Vals’in esrarengiz dünyasına kapılır. Yapının dilden dile dolaşan efsanevi öyküsü ve kuvarsit taşı üzerinden dağ ile kurduğu ilişki Pierre’in araştırmasının farklı bir boyut kazanmasına yol açar.
 |
Yazar: Nicolas Presl |
Oryantalizm
Fransalı çizer Nicolas Presl’in gözünden Türkiye, taşra ve İstanbul’u anlatan Oryantalizm, tek bir söz etmeden salt çizgilerle derdini anlatıyor. Okuru hayal gücü ile birlikte kültürel bir keşif gezisine çıkaran yazar, İstanbul’un kalabalık pazarlarında dolaşıyor, baharat kokusunu çekiyor ve rengârenk kumaşların arasına karışıyor. Kitap, ince belli çay bardağından nazar boncuklarına; duvar süslerinden halı motiflerine kadar doğu ile batının her bir detayını birlikte sunuyor.
Yeşil Okumalar
 |
Yazar: Yoram Bauman |
İklim Krizinin ABC’si
Yoram Bauman'ın yazdığı ve Grady Klein'ın resimlediği iklim ve iklim değişikliği hakkında bilinmesi gerekenleri anlatan çizgi roman İklim Krizinin ABC’si, Tuğba Elçin'in Türkçe çevirisiyle Yeni İnsan Yayınevi’nin Yuvam Dünya Serisi'nde okurlarla buluştu.
“Daha dün, iklim inkarcıları küresel ısınma yoktur diyorlardı, bugün yediden yetmişe hepimiz biliyoruz ki iklim krizi başladı.”
İklim Krizinin ABC’si, iklim değişikliği hakkında “Bu konuda ben ne yapabilirim?” sorusuna cevap bulmamıza yardımcı oluyor. Kitabın birinci bölümü, konuya genel bir girişin ardından gezegenimizin tarihçesi, geçirdiği buzul çağlar ve de pozitif geri besleme gibi iklim açısından temel kavramları aktarıyor. Devamında ise sera gazı karbondioksitin küresel ısınma açısından neden kritik olduğu ve Güneş’ten Dünya’ya ulaşan enerjinin dengesi anlatılıyor. İkinci bölümün odağında da iklim değişikliğinin etkilerinden bahsedilerek bu durumun gezegenimizi nasıl bir duruma getirebileceği aktarılıyor. Üçüncü bölümde ise iklim krizini önleyebilmek adına yapılması gerekenlerden söz edilirken kitabın gelecek bölümlerinin devamı ise mizansen bir üslupla okuyucuya bırakılıyor.
